Vận tốc vũ trụ hay tốc độ vũ trụ hay tốc độ thoát hay vận tốc thoát ly là tốc độ một vật cần có để nó chuyển động theo quỹ đạo tròn gần bề mặt của một vật thể khác hoặc thoát ra khỏi trường hấp dẫn của vật thể khác. Những người nói tiếng Việt phân biệt bốn cấp tốc độ vũ trụ. Trong trường hợp của Thái Dương Hệ thì có thể giải thích các cấp độ này như sau: